Tolga YARMAN, Prof. Dr.

Baz İstasyonları

'Baz'lar sınır değerleri aşıyor Cep telefonu baz vericileri, sıkça yanından geçenlerin sağlığını tehlikeye düşürme özelliğindedir. 10 kw gücündeki bir baz vericisi, oralarda yaşayan insanlara en az '30 metre' uzağa yerleştirilmelidir Prof. Dr. TOLGA YARMAN Cep telefonları vericilerinin yayımladığı ışınım, genel olarak, 10 MHz ile 100 GHz bandı içinde yer alır. Bu frekanslarda gerçekleşen ışınım neşriyatının, insan vücuduna dönük 'enerji akışı', evvelce vazedilmiş olup, bizim de kabul ettiğimiz uluslararası standarda göre, 10 mwatt/cm2 değeri ile sınırlandırılmıştır. Örneğin, 100 vatlık bir ampulün, bir metre uzağındaki enerji akışı, yuvarlak 1 mw/cm2 değerinde olup, söz konusu standart, bunun 10 katına izin veriyor olmaktadır. Bu standart, çeşitli çevrelerce, bilinen 'sağlık tehlike sınırının', güvenlik mülahazaları dolayısıyla, bir hayli altında sayılmaktadır. Bununla beraber, 'radyasyon sağlık sınır değeri' olarak, muhakkak izlenmek zorunluluğuna işaret etmektedir. Buna göre, aşağıda belirteceğimiz bilhassa, 'geometrik özellik' dolayısıyla, yuvarlak 10 kw gücün deki vericilerin, havada, yaklaşık 'üç metreden' daha kısa mesafedeki etki alanı içerisinde bulunmak, yürürlükteki mevzuat itibariyle, standardı ihlal etmektir.

...

10 mw/cm2, 'enerji akışı', yani kaynağın belli uzaklığındaki (kaynak merkezli kürenin birim yüzey alanı anlamındaki) 1 cm2'den, 1 saniyede geçen, enerji miktarını işaret etmektedir.
Bu çerçevede, gündeme gelecek asıl büyüklük, ışınıma ne kadar bir süre zarfında maruz bulunulduğuna bağlı olarak, 'vücudun soğurmuş olacağı' toplam enerji miktarıdır.
Buna göre, vericilerin yakınından gelip geçerken, maruz bulunulan ışınımdan çok, buna hangi sıklıkta ve hangi sürelerde maruz bulunulduğu, dolayısıyla hangi sıklıkta, toplam hangi miktar ışınım enerjisi alındığı, önem taşımaktadır.
Işınım şiddeti, mesafenin karesiyle ters orantılı azalır; ayrıca ışınımın önündeki malzemenin özelliklerine ve malzemenin kalınlığına bağlı olarak üssel azalır. Ne ki havanın, bahse konu ışınıma iyi bir engel teşkil etmediği kaydedilmelidir.
Bu anlatılanların ışığında, bir defa, çeşitli semtlerimizdeki baz vericileri, yuvarlak 10 kw'lık bir güce sahip oldukları kabulüyle, hem onlara nispeten yakın çalışanlar, hem de onların sıkça altından gelip geçenlere dönük olarak, mevcut standardı ihlal etme özelliğindedir.
Diğer bir yandan, mevcut standart 1974 tarihli olup; dünyanın birçok yerinde, düşük dozlu radyasyon tehlikesine dönük olarak, bu standart, 0.1 mw/cm2 düzeyine çekilmiş bulunmaktadır. Bu, deminkinin yüzde biridir. Böyle olunca da yerleşim yerlerinde, 10 kw'lık bir baz vericisi, oralarda yaşayanlara en az 'otuz metre' uzakta bulundurulmak zorunda olmaktadır.
Halen, dünyada, ABD gibi kimi ülkelerde, yerleşim yoğunluğu sergileyen, özellikle de çocukların yoğun olduğu yerlerde, söz konusu türden baz vericilerin yerleştirilmesine hiçbir biçimde müsaade edilmemektedir.
Prof. Dr. Tolga Yarman: Galatasaray Üniversitesi öğretim üyesi