Tolga YARMAN, Prof. Dr.

AĞAÇKAKAN ÇİZGİSİNE BİR ELEŞTİRİ...

Prof. Dr. Tolga YARMAN
Anadolu Bilim ve Teknolojileri Stratejileri Araştırma Enstitüsü

Ağustos 1995


AĞAÇKAKAN ÇİZGİSİNE BİR ELEŞTİRİ...

Prof. Dr. Tolga Yarman
Ağustos 1995


Yazının başlığını koymadan çok düşündüm. “Çevreci Harekete” ya da “Yeşil Harekete””Bir Eleştiri” ya da “Katkı” diyecek oldum. “yeşil Dildeki” deyimlerin ifade ettiği “nüanslara” ya da “yeşil kesimdeki hizipsel hareketlere” yeterince aşina olmadığım için, bu yazıya geniş bir anlam çağrıştıracak bir başlık koymaktan çekindim.

Sonuçta yazıyı Ağaçkakan Okuyucusuna yazdığım için, özellikle onun ilgisini çekmem daha uygun olacaktı.

Başlıktaki “Eleştiri” sözcüğü yerine “Eleştiri” yahut “Eleştiri ve Katkı” deyimlerinden birini seçmeyi düşündüm, ama ikisine de ısınamadım.

Her neyse...

Kozmik Açıdan İlericilik, Gericilik, Cumhuriyet

KOZMİK AÇIDAN İLERİCİLİK – GERİCİLİK


Tolga Yarman, Prof. Dr., BİLTES


Toplumları ileriye götüren, “ilerici dinamiklerdir”. “Toplumsal dinamikler”, toplumbilimin temel bir uğraş alanıdır. Bu dinamiklerin, hangisi “ileri” doğru çalışır, hangisi “gerici”dir; bunun ayrımının akademik olarak yapılması, hayli külfetlidir.

Ama bir “doğa bilimci” olarak şunu söyleyebilirim ki; “ilericiliğin” ve “gericiliğin” ayırdı, sanırım, evrensel – kozmik boyutta, yapılabilecektir.

Bilimde, “bütünsellik” önem taşıyor. Yıllar önce Sovyetler Birliği Bilim Akademisi’nin Marksist kuram ve diyalektik materyalizmi, çağdaş atomistik kurama raptetmek istemesine ilişkin bir çalışmasını, ilgiyle okumuştum. Çalışmanın kurgusunda, en azından güncel atomistik kuram itibariyle bir yapaylık ve zorlama göze batıyordu. Sovyet Marksistler, hani neredeyse; kimi koyu dincilerin, insanoğlunun aya gideceğinin kutsal kitapta yazılı olduğunu öne sürmeleri gibi, atom kuramını diyalektik materyalizmden çıkartmaya özeniyorlardı. Sovyet Marksistler’in uğraşları, bence hamdı: Ama “bütünselliği” yakalamaya çalışması açısından, saygındı.

Kaos, Düzen, İyi, Kötü, Cumhuriyet

KAOS, DÜZEN, İYİ, KÖTÜ

Prof. Dr. Tolga Yarman

Anadolu Bilim ve Teknoloji Stratejileri Araştırma Enstitüsü
(BİLTES)


Yazının başlığı, bir parça, meşhur kovboy filminin adı gibi oldu... Hani “İyi, Kötü ve Çirkin” gibi... Ama göreceksiniz, öyle bir boyutu da yok değil!..

*


“İyilik”, “kötülük” insanoğlunun yüzyıllardır, arayışının ve yönelişinin, temel ölçütü olmuş...

Tüm dinler, kendi bakış açılarıyla “iyiyi”, “kötüyü” aramış... Neyin “iyi”, neyin “kötü” olduğunu, belirginleştirmeye çalışmış.

Kutsal kitaplar böyle bir çerçevede “sevabı”, “günahı” tanımlıyor. “İyiye” karşılık “ödül”, “kötüye” karşılık “ceza”, biçiyor...

İyi, kötü, ahlakın yapı taşları...

“Ahlak”, adeta “mantık” gibi, bilim olmaya, çok zorlanmış... Şu var ki, fizik, kimya, biyoloji benzeri bir “ahlak-bilim” yazılamamış, bir türlü...

Kader Var mı: Determiznizma Görecelidir, Cumhuriyet

KADER VAR MI?
DETERMİNİZMA GÖRECELİDİR!..

Prof. Dr. Tolga Yarman, BİLTES

Temmuz 1992

“Seyretmekte bulunan” bir olayın, “dışarıdan” nasıl bir gelişme göstereceğini “kestirmekle”... Bu olayın, bizzat içinde bulunarak muhtemel gelişmeler karşısında, ona çeşitli derecelerde “yön vermek” arasındaki, “karakter farklılığına”, dikkat etmeliyiz.

Aslında “determinizma” başka bir deyişle, “kestirebilirlilik”, şablonun kökeninde, seyir halindeki bir olaya, “bunun dışından bakıyor olma”, kabulü vardır. Belli bir hızda ve belli bir eğimde olarak atılan taşın veya top mermisinin nereye düşeceğini kestirirken, “olaya bunun dışından bir gözlemci olarak bakmakta olduğumuzu”, vurgulamalıyız.

Hassstrroliji, Cumhuriyet Bilim Teknik

Yazı başlığına bakıp:

- Yahu, gayrı ciddiyet, Tolga Hoca’ya yakışmıyor, demeyin.

Gerçi, “bilimsel” içerikli olmakla birlikte, bu tür yazılarıma “fantazi boyutunu” katmayı çok seviyorum, biliyorsunuz. Ama hiç gayrı ciddi olmadım. Onu da teslim edeceğinize güveniyorum.

Sahi, yazı başlığına bakıp, yaklaşımımın size, “gayrı ciddi” olduğunu düşündürtecek birşey mi sezinliyorsunuz ki! (Gülmeyin)

Sizin ilk bakışta, başlıktan ne anlayacağınızı bilmiyorum. (Aslında galiba biliyorum!) Yine de ben, neden onu seçtiğimi , biraz açıklayayım.

Bu yazıda esas olarak, son zamanlarda iyice revaçta olan “Astroloji”, Türkçe bir deyişle “Yıldız Falı” ya da bunun, yazılı basının ötesinde artık televizyon ekranlarında da sıkça rastladığımız “öğütlerini”, konu etmek istiyorum.
“Astroloji”, Latince kökler itibariyle “astr” ve “loji” sözcüklerinden oluşuyor. “Astr”, “yıldız” demek. Örneğin “Astrofizik” işte, “Yıldız Fiziği” oluyor.